جلیل قصابی گزکوه؛ هادی وکیلی
چکیده
مشهد به‌عنوان کرسی‌نشین ایالت خراسان در دورة قاجاریه از اهمیت به‌سزای اقتصادی و تجاری برخوردار بود، تا جایی که می‌توان این شهر را به‌عنوان بارانداز بزرگی در شمالِ‌شرقِ ایران برای واردات و صادرات ...
بیشتر
مشهد به‌عنوان کرسی‌نشین ایالت خراسان در دورة قاجاریه از اهمیت به‌سزای اقتصادی و تجاری برخوردار بود، تا جایی که می‌توان این شهر را به‌عنوان بارانداز بزرگی در شمالِ‌شرقِ ایران برای واردات و صادرات کالا به‌شمار آورد. با در نظر گرفتنِ ظرفیت ممتاز تجاری مشهد، برخی از تجارتخانه‌ها و کمپانی‌های تجاری امریکایی که در زمینه واردات محصولات امریکا به ایران و صادرات کالا از ایران فعال بودند، به مشهد وارد شدند. هدف از پژوهش حاضر با تکیه‌بر روش توصیفی-تحلیلی و بر پایة اسناد نویافته، پاسخ به این پرسش است که کدام تجارتخانههای امریکایی در سال‌های پایانی حکومت قاجاریه به عرصة تجارت مشهد وارد گردیده و به تجارت کدام کالاها در مشهد پرداخته‌اند؟ با وجود کمبود منابع در این زمینه و مبنی بر نگاهی جزئی‌نگر، یافته‌ها حاکی از آن است که مهم‌ترین تجارتخانههای امریکایی فعال در مشهد کمپانی قالی‌شرق، شرکت قالی تاوشانچیان، تجارتخانه ای‌تین‌گنس چایلد، کمپانی ا.ام. قره‌گزیان و کمپانی چرخ دوختنی زینکر بودند که با بررسی موقعیت تجاری مشهد انواع پارچه، لوازم خرازی، چرخ دوختنی و ماشین‌آلات به مشهد وارد نموده و قالی، خشکبار، تریاک، روده، پشم، پنبه و کتیرا که بخش عمده‌ای از آن، مواد خام بود، به امریکا صادر می‌کردند.
